123456789

Wie is Hendrick Hamel?

Gorinchem kent een rijke historie met illustere inwoners.

Tot hen mag zeker de zeeman Hendrick Hamel worden gerekend, die in 1630 in Gorinchem werd geboren en in 1692 overleed. Hamel zette als één van de eerste Europeanen voet aan wal in Korea en stelde als eerste zijn ervaringen op schrift. Zonder zijn ‘journael’ zou de wereld waarschijnlijk nog eeuwenlang niets hebben gehoord van dit land.

De scheepsboekhouder Hendrick Hamel strandde in 1653 met de bemanning van het VOC jacht de Sperwer in Korea, toen het schip op weg was van Nederlands-Indië naar Decima en te pletter sloeg op de rotsen voor de kust van het Koreaanse eiland Jeju. Dertien jaar zouden hij en andere overlevenden van de ramp gedwongen in Korea verblijven tot hij met enkele metgezellen in 1666 naar Japan wist te ontvluchten. Daar schreef hij in de factorij Decima bij Nagasaki zijn ‘Journael van de ongelukkige Voyage van ’t Jacht de Sperwer’.

De invloed die zijn reisverslag (Hamel’s Journael 1667) teweeg heeft gebracht na het uitbrengen in diverse talen, heeft ervoor gezorgd dat Korea haar poorten naar de westerse wereld heeft geopend.

Hamel wordt daarom in Korea gezien als de ‘ontdekker’ van Korea, die het land naar het Westen van de wereld heeft ontsloten. In (Zuid-)Korea staat hij te boek als een nationale held, met wie jeugdige Koreanen al op de basisschool kennis maken.

hendrick-hamel

Portret van Hendrick Hamel door Marc Boom

Krijg hier een indruk van het Hendrick Hamel Museum:

Hamel’s Journael

De Gorinchemse Hendrick Hamel vertrok in 1650, als twintigjarige knaap, met de VOC naar Indië. Wat hem zoveel bekender heeft gemaakt dan al die anderen zeevaarders was dat hij met het schip de Sperwer schipbreuk leed op de kust van Korea en over de daarop volgende dertien jaar durende gevangenschap een journaal bijhield. Hollanders hadden net het genre van avontuurlijke reisboeken ontdekt en ook dit verhaal vond grote aftrek.

Maar er was meer. Zijn journaal zou tweehonderdvijftig jaar lang de enige bron van informatie over Korea in westerse wereld zijn. Het originele journaal is bewaard gebleven en werd gearchiveerd in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag.

In het Hendrick Hamel Museum is een kopie te bezichtigen.

In 1914 volgde een Koreaanse vertaling van “Hamel’s Journael”. Dat maakte van Hamel een nationale held in Korea en de smeerolie in de handelsbetrekkingen tussen Nederland en Zuid-Korea.

Bekijk hier ...

… het originele Hamel’s Journael welke zich in de Nationale Bibliotheek (Den Haag) bevindt.

Bekijk hier ...

… meer informatie over het “Hamel’s Journael” welke is te bezichtigen in het Hendrick Hamel Museum.

In het Hendrick Hamel Museum is een kopie van het handgeschreven boekwerk te bezichtigen.
Echter door de oud Hollandse teksten is het moeilijk leesbaar.

Onderstaand kunt u de originele tekst in de getypte versie lezen.

“Journael van de ongeluckige voyagie van ’t jacht de Sperwer van Batavia gedestineert na Tayowan in ’t jaar 1653, en van daar op Japan, gevolgd door Beschryvinge van ’t Koninghrijck Coeree (1668) – Hendrick Hamelournael van de ongeluckige voyagie van ’t jacht de Sperwer van Batavia gedestineert na Tayowan in ’t jaar 1653, en van daar op Japan, gevolgd door Beschryvinge van ’t Koninghrijck Coeree (1668)”

– Hendrick Hamel

Het auteursrecht op dit werk is verlopen. Dat betekent dat het behoort tot het publieke domein. Iedereen mag het vrij hergebruiken voor ieder doel. Je mag het werk downloaden, printen en verder verspreiden, zowel digitaal als op papier.

Bronvermelding

Bij verdere verspreiding of herpublicatie is het gebruikelijk de originele bron te vermelden met de toevoeging: ‘geraadpleegd via DBNL (KB, nationale bibliotheek)’.

Bekijk hier ...

… een kopie van een van de eerste uitgaven: Journael van de ongeluckige voyagie van ’t jacht de Sperwer

Ontstaansgeschiedenis van het museum

jaren ’90

Het begon allemaal in de jaren ’90. Vanuit de universiteit Leiden – faculteit Koreastudies – kwam het verzoek aan het gemeentebestuur van Gorinchem of professor Kim van de universiteit van Seoul onderzoek mocht doen in het gemeentearchief van Gorinchem.

Onderwerp: Hendrick Hamel. Men keek elkaar aan:’ Hendrick Hamel? Er is een straatje in de Lingewijk met die naam’. Verder was zo goed als niets over hem bekend.

Maar professor Kim kwam en vertelde enthousiast het verhaal over Hendrick en zijn ‘journael’. Met als gevolg dat men zich afvroeg of Gorinchem niet meer zou moeten weten over deze bijzondere stadsgenoot. En zou er niet ‘iets’ moeten komen op de plek waar zijn geboortehuis stond?

1996

In 1996 bezocht een Koreaanse delegatie Gorinchem om de wortels van Hamel te volgen. Een jaar later bracht een Gorcumse delegatie een tegenbezoek aan de plaatsen waar Hamel in Korea verbleef, onder andere in Gangjin.

1998 – 1999

De hernieuwde kennismaking met Hamel leidde er in 1998 toe dat Gorinchem en Gangjin een zusterband aangingen.
Dit betekende de start van diverse activiteiten, zoals in 1999 een expositie over Koreaanse papierkunst in het Gorcums Museum.

2003

In 2003 was het 350 jaar geleden dat Hamel in Korea strandde. Dat werd in Korea herdacht met onder meer de bouw van een replica van het schip de Sperwer.

Ook Gorinchem liet zich niet onbetuigd, met een tentoonstelling in het Gorcums Museum over het werk van de belangrijke Koreaanse kunstenaar Cho Duck Hyun.

2005

In 2005 werd de Hendrick Hamel Foundation opgericht met als doel: het stichten en in stand houden van ‘een Hamelhuis’ op of in de nabijheid van het oorspronkelijke geboortehuis van Hendrick Hamel, aan de Kortendijk in de gemeente Gorinchem.

2008

In 2008 publiceerde de Hendrick Hamel Foundation haar Masterplan Hendrick Hamel. ‘Hendrick Hamel biedt de stad enorme kansen als het gaat om promotie van de stad richting bewoners, Nederlandse en buitenlandse toeristen en het regionale en nationale bedrijfsleven’, aldus het plan.

Hendrick Hamel staat immers als wereldreiziger, ontdekker van Korea en schrijver van zijn Journael symbool voor avontuur en heldendom.

De strategische doelstellingen in 2008 waren onder meer gericht op:
⇒ Gorinchem wordt Hendrick Hamelstad.
⇒ Gorinchem wordt het centrum voor Euro-Koreanen en centrum in Nederlands- Koreaanse betrekkingen.

En verder:
⇒ Hendrick Hamel wordt bekend onder alle Gorcumers, jong en oud
⇒ Gorcumers worden trots op Hamels avontuur en hun stad; zij voelen zich betrokken en praten erover.

Speerpunt in het Masterplan van 2008 is de realisatie van het Hamelhuis, een replica van het geboortehuis van Hamel.
Bouwtekeningen werden gemaakt en op 17 juni 2007 werden de definitieve bouwvergunningen door de gemeente Gorinchem afgegeven.
Het Hamelhuis zou verrijzen op een stukje – overwegend- braakliggend terrein.

2009 – heden

Het museum heeft drie verdiepingen en beschikt over een winkel annex koffiebar, een toiletgroep met invalidentoilet, een kantoor, een invalidenlift, een ruimte voor wisselende exposities en een Koreaanse tuin.

De vaste collectie wordt gepresenteerd in drie verschillende ruimtes (de Stijlkamer, de VOC zaal en de Korea zaal).

Het Hamelhuis

De Koreaanse tuin

Achter het Hamelhuis ligt verscholen tussen alle gebouwen in de Gorinchemse binnenstad een prachtige Koreaanse tuin, welke een oase van rust uitstraalt.

Door hoveniersbedrijf Van Rosmalen is in 2009 een ontwerp gemaakt dat ervoor heeft gezorgd dat het Hamelhuis nog meer een Koreaanse tint en sfeer krijgt. Koreaanse tuinen zijn natuurlijk, informeel, eenvoudig en ongedwongen en proberen te versmelten met de natuurlijke wereld. Met diverse objecten zoals rotsen, een beekloop met grote vijver, bamboe en een Koreaanse tuinpoort.

Bekijk hier ...

… meer informatie over het ontwerp van de Koreaanse stadstuin

© 2022 - Hendrick Hamel Museum